Człowiek, który zabił i zjadł swoją ofiarę, został skazany w Niemczech na osiem i pół roku więzienia. Czy oznacza to schyłek zachodniej cywilizacji?

Wstrząsające jest nie tylko to, co się zdarzyło. Wstrząsający jest wyrok osiem i pół roku więzienia, podczas gdy powinna to być najwyższa kara, jaką dysponuje dany system prawny. Kara równie wstrząsająca, jak czyn. Tak, by niewyobrażalne nie stało się możliwe do wyobrażenia.

Słuchałem w Londynie komentarza w Sky News czy BBC. Okazało się, że w Internecie jest grupa setek lub tysięcy osób należących do tzw. kręgu kanibalizmu. Komentator - co było uderzające - powiedział, że ujawniła się pewna "subkultura kanibalizmu". To zjawisko zostało więc już zakwalifikowane, następnym krokiem będzie stwierdzenie, że jest to swego rodzaju mniejszość społeczna.

Charakterystyczne było także zupełnie normalne zachowanie skazanego i jego obrońcy. On wyglądał na urzędnika, który dopuścił się malwersacji, obrońca się z nim witał. Odwoływali się do pewnej konwencji normalności.

Dotykamy tu dwóch fundamentalnych spraw. Przede wszystkim podstaw cywilizacji zachodniej, w której rzeczy niewyobrażalne stają się możliwe. Lekarz, który zamordował kilkudziesięciu czy kilkuset pacjentów, niedawno w Wielkiej Brytanii popełnił samobójstwo. Pedofile, którzy zaczynają domagać się swoich praw. Teraz kanibal, który kogoś zabił i następnie go skonsumował. Każda cywilizacja jest zbudowana na pewnych tabu, obecnie te tabu są przekraczane.

Druga sprawa to problem odpowiedzialności prawnej. Jeden z wybitnych kryminologów angielskich powiedział, że człowieka nie zabija się nie z obawy przed karą śmierci, nie zabija się dlatego, że to takie straszne i niewyobrażalne, a jest takie straszne dlatego, że grozi za to nawet kara śmierci. Rola systemu karnego polega na tym, by to, co niewyobrażalne, co odrażające, pozostało takim. Owa niewyobrażalność jest rezultatem trwającego tysiące lat rozwoju cywilizacji. Ten rozwój został teraz zakwestionowany. Zagrożeniem dla cywilizacji są nie tylko tego rodzaju czyny, ale i reakcja systemu karnego, który traktuje je jako normalne, szeregując je gdzieś między malwersacją a rozbojem.